احتمالا در موقعیت‌های مختلف اسم فناوری RFID به گوشتان رسیده است، تراشه‌های کوچکی که در اشیا تعبیه‌شده‌اند و به‌واسطه امواج رادیویی موقعیت خود را پیدا می‌کنند. فناوری RFID برای بسیاری از افراد به عنوان ابزاری برای شناسایی اطلاعات هویتی و موقعیتی در نظر گرفته می‌شود. این تعریف به‌عنوان یک تعریف ابتدایی درست است، اما RFID به عنوان فناوری‌ای که انقلابی در مدیریت انبارداری، تأمین امنیت و سازمان‌دهی کالاها به وجود آورده جزئیات بیشتری دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
RFID چیست و از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟
تکنولوژی رادیو شناسه یا Radio Frequency Identification که به نام RFID شناخته می‌شود به‌عنوان تکنولوژی بی‌سیم برای جابه‌جایی اطلاعات میان دستگاه‌های الکترونیک به‌منظور انجام کارهای متفاوت در سریع‌ترین زمان ممکن استفاده می‌شود.
RFID بدون نیاز به هیچ‌گونه تماس فیزیکی و خطوط انتقال با استفاده از امواج رادیویی فرایندهای دریافت اطلاعات و ارسال پیام را انجام می‌دهد. برچسب‌گذاری کالاهای مختلف توسط تگ‌های RFID به کاربران امکان می‌دهد موجودی و دارایی‌های خود را به‌طور خودکار و منحصر‌به‌فرد شناسایی و ردیابی کنند.
تکنولوژی RFID ازنظر فنی در سه محدوده فرکانس مشخص عمل میکند و هر فرکانس مزایای خاص خودش را دارد که همین امر سبب می‌شود تا این دستگاه در موارد مختلف استفاده شود. NFC به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از RFID، در محدوده فرکانس بالا از طیف RFID عمل میکند.
RFID از چه قسمت‌هایی تشکیل‌شده است؟
هر سیستم RFID ازنظر ساختار و پیچیدگی متفاوت است اما به طور کلی سیستم RFID حداقل از چهار مولفه تشکیل شده است.
خواننده یا اسکنر: هدف اصلی خواننده یا اسکنر جمع‌آوری و انتقال اطلاعات است. ارسال سیگنال و یکپارچه‌سازی محتوای تگ از وظایف اسکنر است.
تگ: تگ‌ها فرستنده‌هایی هستند که در قالب یک برچسب روی یک بستر نصب میشوند. اطلاعات برچسب در مجاورت دستگاه‌های خواننده RFID اسکن می‌شود.
ازآن‌جهت که فرستنده در خود تگ RFID قرار دارد، محدوده خواندن برای برچسب‌های RFID بر اساس عواملی ازجمله نوع برچسب، نوع خواننده، فرکانس RFID و تداخل در محیط اطراف یا سایر برچسب‌ها و اسکنرها متفاوت است. برچسب‌هایی که منبع تغذیه قوی‌تری دارند، محدوده خواندن بیشتری نیز دارند.
آنتن: هدف اصلی آنتن، تاباندن امواج الکترومغناطیسی تولید‌شده توسط خواننده است و به همین ترتیب سیگنال‌های فرکانس رادیویی را از فرستنده دریافت میکند.
نرم‌افزار: نرم‌افزار بستری را برای جمع‌آوری اطلاعات دریافت شده در این فرایند فراهم میکند. نرم‌افزارها انواع گوناگونی دارند و از اپلیکیشن‌های نرم‌افزاری مدیریت موجودی گرفته تا نرم افزارهای حضور و غیاب کارمندان را شامل میشوند.
رادشید، تولید کننده انواع ردیاب خودرو، شخصی، سازمانی و ارائه دهنده سیستم مدیریت ناوگان. شماره تماس : ۰۳۱۳۵۴۴
RFID چگونه کار میکند؟
فناوری RFID مانند بارکد عمل میکند، اسکنر RFID اطلاعات مکان و آیتم های برچسب گذاری شده را اسکن میکند. اما به‌جای خواندن انعکاس نور لیزر از برچسب‌های بارکد چاپی، از فرکانس‌های رادیویی کم‌مصرف برای جمع‌آوری و ذخیره داده‌ها استفاده میکند. تگ‌های RFID شامل یک مدار یکپارچه و آنتن هستند که برای انتقال داده‌ها به دستگاه خواننده RFID مورداستفاده قرار می‌گیرند.
درنهایت، اطلاعات جمع‌آوری‌شده از تگ‌ها از طریق یک رابط به سیستم رایانه‌ای میزبان منتقل می‌شود و در آنجا امکان بررسی و تجزیه‌وتحلیل آن‌ها فراهم می‌شود.
کاربردهای RFID در صنعت:
با توجه به قابلیت بالای فناوری RFID در شناسایی، ردیابی و کنترل اشیا از راه دور، این ابزار در صنایع گوناگونی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
کاربرد RFID در لجستیک و زنجیره تامین
استفاده از فناوری RFID گامی موثر در زمینه بهینه سازی زنجره تامین و فرایند لجستیک در نظر گرفته می‌شود. امکان دسترسی یکپارچه و لحظه‌ای به اطلاعات مربوط به کالاها و انبارها در تولیدی ها و مراکز حمل و نقل منجر به افزایش کارایی، کاهش زمات تلف شده و کاهش خطا در فرایند حمل و نقل و ارسال می‌شود.
مدیریت موجودی و انبار: یکی از موارد پرطرفدار استفاده از تگ‌های RFID در انبارها است. سهولت مدیریت هوشمند انبارها، دقت در مدیریت و کاهش آمار سرقت در انبارها بخشی از کاربردی‌های RFID در زمینه انبارداری و نگهداری تجهیزات است. امکان نظارت دقیق بر ورود و خروج کالاها، امکان انبارگردانی بر اساس تگ‌های RFID، افزایش امنیت و کنترل دسترسی ورود و خروج کالاها از کابردهای فناوری RFID است.
ردیابی دارایی‌ها: برچسب‌های RFID برای مدیریت دارایی‌های ارزشمند و تجهیزات در صنایع نظیر تولید، مراقبت‌های بهداشتی، ساخت‌وساز و فناوری اطلاعات استفاده می‌شنود. این ویژگی به دسترسی به موقعیت و وضعیت فعلی همچنین سوابق تعمیر و استفاده از دارایی‌ها را برای صاحبین صنایع فراهم میکند.
کنترل دسترسی و امنیت: استفاده از کارت‌های شناسایی باقابلیت RFID برای ورود به ساختمان‌های اداری و مناطق امنیتی باعث افزایش امنیت و عدم ورود افراد غیرمجاز می‌شود.
پرداخت و تهیه بلیت برای وسایل نقلیه عمومی: به کارگیری سیستم RFID در حوزه حمل و نقل عمومی امکان پرداخت آسان تنها با ارائه یک کارت هوشمند را فراهم کرده است.
جلوگیری از عرضه کالای تقلبی: سیستم تائید کالا مبتنی بر RFID، با بررسی اطلاعات منحصربه‌فردی که در تگ RFID کالا ذخیره‌شده است کالاها را شناسایی میکند و از همین طریق از عرضه کالاهای تقلبی یا کالاهای فاقد تاریخ انقضا در بازار جلوگیری میکند.
مراقبت‌های پزشکی: پرسنل کادر درمان به‌ویژه در کلینیک‌هایی که از سالمندان و افراد ناتوان ذهنی مراقبت می‌کنند با چالش‌های بسیاری برای کنترل رفت‌وآمد و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی مواجه هستند. استفاده از تگ‌های RFID یک‌راه حل کارآمد برای کنترل لحظه‌ای بیماران و تأمین امنیت آن‌هاست.
ردیاب های رادشید
فناوری NFC چیست و در کجا استفاده می‌شود؟
NFC مخفف عبارت Near Field Communication به معنی ارتباط نزدیک میدان است. NFC هم مانند RFID یک فناوری بی‌سیم باقابلیت برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات در فواصل کوتاه‌مدت است. این فناوری برای مواردی نظیر کنترل دستگاه‌های الکترونیک، پرداخت بی‌سیم و انتقال فایل‌ها در وسایل الکترونیک نظیر تبلت و تلفن همراه، دستگاه‌های پرداخت بی‌سیم و کارت‌های اعتباری به‌کار گرفته می‌شود.
۵ کاربرد پر استفاده از فناوری NFC
NFC به دلیل قابلیت و مزیت‌های بسیاری که دارد در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شود. استفاده ایمن و آسان و بدون نیاز به تماس فیزیکی از مزایای استفاده از فناوری NFC است.
انتقال و اشتراک‌گذاری اطلاعات: در دستگاه‌های دارای NFC نظیر هندهلد صنعتی، گوشی های هوشمند و غیره تنها با نزدیک کردن دو دستگاه به هم می‌توان اطلاعاتی ازجمله مخاطبین، عکس‌ها، فیلم‌ها و اسناد را بین دو دستگاه منتقل کرد.
پرداخت‌های موبایلی: پرداخت های موبایلی ایمن از قابلیت‌های NFC است که در سرویس‌هایی مانند Apple Pay، Google Pay و Samsung Pay استفاده‌شده است.
احراز هویت و شناسایی: از NFC برای تشخیص هویت و شناسایی در مواردی مثل گذرنامه‌های الکترونیکی، بلیت‌های الکترونیک استفاده می‌شود.
پرداخت وسایل نقلیه عمومی: استفاده از کارت‌های هوشمند برای پرداخت وسایل نقلیه و صدور اسان بلیت اتوبوس و مترو از کاربردهای NFC در بهینه‌سازی حمل‌ونقل درون‌شهری است.
تامین امنیت و نظارت بر دسترسی: کارت‌های مجهز به فناوری NFC در هتل‌ها، ساختمان‌ها و گیت‌های ورودی منجر به تامین امنیت و جلوگیری از ورود افراد غیرمجاز می‌شود.
مقایسه ویژگی‌های امنیتی RFID و NFC
فناوری‌های RFID و NFC هر دو در زمینه انتقال داده‌ها و شناسایی مورد استفاده قرار می‌گیرند اما از نظر ویژگی‌های امنیتی تفاوت‌های کلیدی دارند. فناوری RFID به‌طور گسترده در شناسایی کالاها و مدیریت موجودی کاربرد دارد و از فاصله‌های بیشتری نسبت به NFC اطلاعات را انتقال می‌دهد. این برد بلندتر می‌تواند یک مزیت محسوب شود اما در عین حال، چالش‌های امنیتی بیشتری را نیز ایجاد میکند؛ چرا که امکان دسترسی غیرمجاز به اطلاعات ذخیره شده در تگ‌ها افزایش می‌یابد. از این رو، حفاظت اطلاعات در سیستم‌های RFID نیازمند اقدامات اضافی نظیر رمزنگاری داده‌ها و استفاده از تکنیک‌های جلوگیری از استراق سمع است.
در مقابل، فناوری NFC به دلیل برد کوتاه‌تر و نیاز به فاصله نزدیک‌تر برای برقراری ارتباط، از سطح امنیتی بیشتری برخوردار است. درواقع، نیاز به تعامل نزدیک بین دستگاه‌ها به‌طور طبیعی از امکان دسترسی‌های غیرمجاز می‌کاهد. علاوه بر این، فناوری NFC اغلب دارای پروتکل‌های امنیتی داخلی است که امکان احراز هویت و رمزنگاری داده‌ها را فراهم میکند. این قابلیت‌ها NFC را به گزینه‌ای مناسب برای کاربردهایی نظیر پرداخت‌های موبایلی و دسترسی‌های امنیتی تبدیل کرده است.
مزایا و محدودیت‌های فناوری RFID
این فناوری امکان شناسایی و ردیابی سریع و دقیق را فراهم میکند، که به دلیل عدم نیاز به دید مستقیم، می‌تواند اطلاعات محصولات را در لحظاتی کوتاه و با حجم بالا دریافت و ذخیره کند. این ویژگی RFID را به انتخابی ایده‌آل برای صنایعی نظیر خرده‌فروشی، لجستیک، و مدیریت زنجیره تأمین تبدیل کرده است. RFID، علاوه بر سرعت بالا، با کاهش خطاهای انسانی، به بهبود دقت در پردازش و کنترل موجودی کمک میکند، و این مزیت‌ها در کاهش هزینه‌ها و بهبود کارایی بسیار مؤثر هستند.
با وجود مزایای بسیار، RFID دارای محدودیت‌هایی نیز هست. هزینه‌های نصب و تجهیزات اولیه، به خصوص برای پروژه‌های بزرگ، می‌تواند نسبتاً بالا باشد. از سوی دیگر، فناوری RFID ممکن است در محیط‌های خاص، نظیر مکان‌هایی با فلزات زیاد یا محیط‌های مرطوب، عملکرد مطلوبی نداشته باشد؛ زیرا این شرایط می‌توانند بر انتقال امواج تأثیر بگذارند. نگرانی‌های مرتبط با حریم خصوصی نیز از دیگر چالش‌های این فناوری است، چراکه این سیستم امکان ردیابی و دسترسی به اطلاعات شخصی افراد یا کالاها را فراهم میکند، که نیازمند اتخاذ تدابیر امنیتی مناسب است.
با در نظر گرفتن این مزایا و محدودیت‌ها، RFID همچنان به عنوان یکی از فناوری‌های پرکاربرد و رو به رشد در زمینه‌های مختلف مطرح است، که با بهبود و تکامل بیشتر، قابلیت‌های خود را گسترش خواهد داد.
تاثیر RFID و NFC بر صنعت حمل و نقل و لجستیک
فناوری‌های RFID و NFC در صنعت حمل‌ونقل و لجستیک، تحولی بزرگ ایجاد کرده‌اند و به بهبود کارایی و مدیریت بهتر زنجیره تأمین کمک شایانی می‌کنند. در سیستم‌های حمل‌ونقل، RFID می‌تواند به شناسایی و ردیابی دقیق کالاها، از مبدا تا مقصد، کمک کند. با استفاده از تگ‌های RFID، شرکت‌های لجستیکی قادرند اطلاعات مربوط به محموله‌ها را به‌صورت خودکار جمع‌آوری و ثبت کنند، که این امر به کاهش خطاهای انسانی و بهبود دقت داده‌ها منجر می‌شود.
در مقابل، فناوری NFC به‌ویژه در حمل‌ونقل شهری برای پرداخت‌های بدون تماس به کار گرفته می‌شود. بلیت‌های الکترونیکی که از NFC استفاده می‌کنند، به مسافران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به پول نقد یا کارت فیزیکی، تنها با نزدیک کردن گوشی هوشمند خود به دستگاه‌های پرداخت، هزینه سفر خود را پرداخت کنند. این روش نه تنها باعث سهولت و تسریع فرایند می‌شود، بلکه به کاهش هزینه‌های عملیاتی نیز کمک میکند.
با استفاده از این فناوری‌ها، شرکت‌های حمل‌ونقل می‌توانند نظارت دقیق‌تری بر وسایل نقلیه و محموله‌ها داشته باشند، زمان تحویل را بهینه کنند، و بهره‌وری کل زنجیره تأمین را بهبود بخشند.
تفاوت RFID و NFC به زبان ساده
RFID در هر فرکانسی و استاندارد عملکرد بالا دارد درحالی‌که NFC تنها در فرکانس ۱۳٫۵۶ مگاهرتز کار میکند.
فناوری RFID و NFC هردو برای برقراری ارتباط و جابه‌جایی اطلاعات در حالات پسیو و اکتیو استفاده میشوند.
RFID در حالت فعال یا اکتیو می‌تواند قابلیت انتقال یا سرقت اطلاعات را در مسافت‌های طولانی مانند ۱۰۰ متر فراهم کند درحالی‌که محدوده ارتباطی NFC تنها چند سانتی‌متر است.
RFID از فرکانس‌های رادیویی برای ارتباطات بهره می‌گیرد درحالی‌که NFC نوع گسترش‌یافته‌ی RFID است.
یکپارچه‌سازی RFID و NFC با اینترنت اشیا: راهکارهای هوشمند برای دنیای متصل
در این سیستم، تگ‌های RFID و NFC به سنسورهای IoT متصل میشوند و داده‌های مختلف را به شبکه ارسال می‌کنند. این داده‌ها می‌تواند شامل اطلاعات مربوط به دما، مکان، وضعیت کالاها و حتی رفتار مصرف‌کننده باشد. به این ترتیب، شرکت‌ها می‌توانند زنجیره تأمین خود را به شکل دقیق‌تری مدیریت کنند، با تشخیص فوری هرگونه مشکل در فرآیند توزیع، از خسارت‌های احتمالی جلوگیری کنند و زمان تحویل را به حداقل برسانند.
برای مصرف‌کنندگان، این ترکیب به معنای تجربه بهتر و دقیق‌تر است. در فروشگاه‌های هوشمند، محصولات با تگ‌های NFC و RFID به سیستم‌های اینترنت اشیا متصل میشوند و اطلاعاتی چون موجودی کالا و جزئیات قیمت به‌صورت آنلاین و در لحظه به‌روزرسانی می‌شود. این امکان به مشتریان کمک میکند به سادگی و با اطمینان بیشتری خرید کنند.
در نهایت، یکپارچه‌سازی این فناوری‌ها، زیرساختی نوین و کارآمد برای شهرهای هوشمند، سیستم‌های حمل‌ونقل پیشرفته، و محیط‌های کاری متصل فراهم میکند. به این ترتیب، RFID و NFC در کنار IoT، زمینه‌ساز دنیایی خواهند بود که داده‌ها به‌طور خودکار و بی‌درنگ برای تصمیم‌گیری‌های هوشمند و بهبود کارایی فرآیندها استفاده میشوند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.