- ۱۱۸۴۷
- ۷
- ۲ دقیقه
تعریف سامانه اطلاعات جغرافیایی
GIS مخفف عبارت Geographic Information است که در فارسی به “سامانه اطلاعات جغرافیایی” ترجمه گردیده است.
با توجه به گستردگی کاربردهای این مفهوم در صنایع مختلف، تعاریف بسیاری برای آن مطرح گردیده است، یکی از بهترین و شاید بتوان گفت جامع‌ترین تعاریف برای این اصطلاح تعریفی است که یک مؤسسه تحقیقات سیستم‌های محیطی در آمریکا عنوان نموده است.
در این تعریف سامانه اطلاعات جغرافیایی به مجموعه‌ای از سخت‌افزار، نرم‌افزار، داده‌های جغرافیایی و منابع انسانی گفته می‌شود که به‌منظور جمع‌آوری، تجزیه‌وتحلیل و به‌کارگیری کلیه اطلاعات جغرافیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تعریفی کاربردی از سیستم اطلاعات جغرافیایی gis
در این تعریف سیستم gis به سیستمی اطلاق می‌گردد که امکان ثبت اطلاعات هر قسمت از نقشه و اصطلاحاً لایه‌ها را به‌صورت مجزا داشته باشد و بتوان پس از ثبت آن‌ها به‌صورت لایه به لایه اطلاعات را تکمیل، تفکیک و کنترل نمود.
در چنین سیستمی می‌توانید به‌دلخواه لایه‌های کاربردی خود را بر روی هم قرار داده و بسته به نیازهای هر منطقه یا کشور در بخش‌های مختلف از آن استفاده نمود، ازجمله این بخش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مطالعات زیست‌محیطی
- برنامه‌ریزی شهری و شهرداری
- خدمات ایمنی شهری
- مدیریت حمل‌ونقل و ترافیک شهری
- مدیریت ناوگان
- تهیه نقشه‌های پایه
- مدیریت کاربری اراضی
- خدمات بانکی
- خدمات پستی
- مطالعات جمعیتی
- مدیریت تأسیسات شهری مثل برق، آب، گاز
سیستم GIS در قالب یک مثال کاربردی:
فرض کنید کشاورزی در یک منطقه وسیع چند هکتاری اقدام به کشاورزی می‌نماید، در ابتدا نقشه‌هایی از ناهمواری‌های زمین و جنس خاک تهیه می‌شود.
در اقدام بعدی سعی می‌شود عملیات شخم‌زنی متناسب با ناهمواری‌های زمین انجام گیرد که می‌توان نقشه آن‌هم به سیستم اطلاعات جغرافیایی یا GIS اضافه نمود.
در مرحله بعدی، عملیات بذرافشانی انجام می‌شود که با توجه به ساختار زمین می‌تواند بذرهای متفاوت و یا حتی پخش متفاوت انجام گیرد.
نقشه این عملیات هم به تفکیک بذر به سیستم GIS اضافه می‌گردد.
در مرحله بعد آفت‌زدگی محصول، سم‌زدایی و میزان برداشت محصول و بهره‌وری سیستم هرکدام به تفکیک به سیستم GIS اضافه می‌شود.
حال کافی است این عملیات چندین بار انجام گیرد.
شما هم‌اکنون سیستمی خواهید داشت که با قرار دادن نقشه‌های مختلف و مشخص نمودن میزان بهره‌وری در سال آینده تصمیم به عملیات بذرافشانی در موقعیت‌های خاص، مکان‌های خاص نمود که بالاترین سود را به شما برساند.
کاربرد GIS در مدیریت ناوگان:
در زمینهٔ مدیریت ناوگان نیز بنا به نقشه‌های خاصی که ارگان‌ها و شرکت‌ها تهیه می‌نمایند با اضافه نمودن آن‌ها به سیستم GIS، اقدامات لازم جهت مدیریت بهتر را می‌توان فراهم ساخت.
برای نمونه نقشه‌ای که یک شهرداری از کوچه‌ها به تفکیک پلاک تهیه می‌نماید بعد از قرار گرفتن در مجموعه نقشه‌های وب‌سایت رادشید می‌تواند دقت مدیریت آن‌ها را جهت مدیریت ناوگان خود مثلاً برای جمع‌آوری زباله و برنامه‌ریزی دقیق‌تر افزایش دهد.
به عنوان مثالی دیگر، یک شرکت پخش فراورده‌های خوراکی با نقشه‌هایی که از توزیع‌کننده‌ها دارد و اضافه کردن آن به سرویس GIS رادشید می‌تواند مدیریت بهینه‌ای برای خودروهای خود داشته باشد.
رادشید با داشتن قابلیت GIS Server و اضافه نمودن نقشه‌های شما می‌تواند به مبحث مدیریت ناوگان شما کمک بسزایی داشته باشد.